కోటిపల్లి సోమేశ్వర స్వామి ఆలయం

కోటిపల్లి క్షేత్రం — కోటి కన్యాదానాల పుణ్యం, నూరు అశ్వమేధ యాగాల ఫలం మరియు కోటి శివలింగాల ప్రతిష్ఠ ఫలాన్ని సమానం చేయగల పవిత్ర స్థలం. గౌతమీ నదీ తీరంలో కొలువై ఉన్న రాజరాజేశ్వరీ సమేత సోమేశ్వర స్వామి దేవాలయం ఇక్కడే ఉంది.

స్థల పురాణం

• చంద్రుడు తన శాప విమోచనాకై సోమేశ్వర స్వామిని ప్రతిష్ఠించినట్లు, ఈ సోమేశ్వర లింగం భూమిపై కేవలం నాలుగు అంగుళాల ఎత్తులోనే ఉంటుంది.
• ఇంద్రుడు తన పాప ప్రక్షాళనార్థం కోటేశ్వర లింగాన్ని, వశిష్ఠ మహర్షి సిద్ధి జనార్దన స్వామిని ప్రతిష్ఠించినట్లు స్థల పురాణాలు ఆధారంగా తెలుస్తోంది..
• కోటేశ్వర స్వామి ఈ క్షేత్ర పాలక దేవుడుగా పూజించబడతారు.

ఆలయ ప్రత్యేకతలు

ఒకే గర్భగుడిలో ఒకవైపు శివుడు మరియు మరోవైపు విష్ణువు ఉండడం, ఒకే గోపురం మరియు ఒకే ధ్వజస్తంభం కలిగి ఉండటం ఈ ఆలయానికి ప్రత్యేకతను ఇస్తుంది. ఇది “శివకేశవులు ఒకరే” అనే ఆధ్యాత్మిక భావనను ప్రతిబింబిస్తుంది.

పూజా విధి మరియు సంప్రదాయం

1. భక్తులు బ్రహ్మముహూర్తంలో కోటితీర్థంలో స్నానం చేసి మొదలుపెడతారు.
2. మొదటగా కోటేశ్వర స్వామిని దర్శించి, ఆ తరువాత రాజరాజేశ్వరి సమేత సోమేశ్వరను దర్శిస్తారు.
3. తదుపరి పార్వతీ సమేత సిద్ధి జనార్ధన స్వామిని దర్శించి చివరగా రాజరాజేశ్వరిని దర్శించడం ఆచారం.

ఆలయం ఎదుట ఉన్న కొలను ప్రసిద్ధంగా సోమగుండం అని పిలవబడుతుంది.

ఉత్సవాలు & సేవలు

ప్రతీరోజూ ప్రాతఃకాలంలో కోటితీర్థంతో అభిషేకం, అర్చన, సాయంత్రం ఆస్థాన సేవ, పవళింపు సేవ జరుగుతుంటాయి. ముఖ్య ఉత్సవాలుగా దసరా, కార్తీక దీపోత్సవాలు, మహా శివరాత్రి ముఖ్యంగా ఆడంబరంగా జరుగుతాయి.

శివరాత్రి సమయంలో వెలిగించే కోటిదీపాల దృశ్యం ఎంతో దివ్యంగా ఉంటుంది — జనాలు దీన్ని చూడటానికి వస్తారు.

చారిత్రక సమాచారం

దీర్ఘకాలం క్రితం దేవతలచే ప్రతిష్టించబడిన మూలవిరాట్లు ఆలయంలో నిలిచివున్నట్లు నమ్మకముంది. 16వ- 17వ శతాబ్దాలలో రెడ్డి రాజులు ఈ ఆలయాన్ని పునర్నిర్మాణం చేసివుంచారు. అనంతరం విజయనగరం మహారాజుల పాలనలో ఉండి, వారి ఆధ్వర్యంలో ఆలయ సేవలు నడిచేను.

ఆలయానికి సంబంధించిన భూముల ఆదాయాన్ని విజయనగరం మహారాజులు మానస అనే ట్రస్ట్ ద్వారా విద్యాసంస్థలకు విరాళాలు ఇచ్చిన అంశం కూడా చరిత్రలో ఉంది.

పుణ్యఫలం

ఈ క్షేత్రంలో ఒక్కసారిగా చేసిన పుణ్యకార్యము లేదా పాపకార్యము కూడా కోటిసార్లు చేసినంత ఫలితాన్నే ఇస్తుందని భక్తుల విశ్వాసం ఉంది — అందుచేతే దీనికి కోటిఫలి → కోటిపల్లి అనే పేరు వచ్చింది.